Orthopedic

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (కీళ్ల వాపు వ్యాధి) యొక్క లక్షణాలు, కారణాలు మరియు చికిత్సల గురించి పూర్తి వివరణ

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (RA) అనేది ఒక ఆటో ఇమ్యూన్ వ్యాధి. అంటే, శరీరం యొక్క రోగనిరోధక వ్యవస్థ పొరపాటున తన సొంత కణజాలంపై దాడి చేస్తుంది. ఇది ప్రధానంగా కీళ్లను ప్రభావితం చేస్తుంది, రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (RA) కేవలం “నొప్పులు, బాధలు” మాత్రమే కాదు. ఇది దీర్ఘకాలిక వ్యాధి. అదేవిధంగా జీవన నాణ్యతను తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తుంది. దీని యొక్క కారణాలు మరియు చికిత్స పద్దతులను తెలుసుకోవడం ద్వారానే సమర్థవంతమైన నిర్వహణ ప్రక్రియను ప్రారంభించవచ్చు మరియు అన్నింటికీ మించి సాధారణ జీవితాన్ని గడపవచ్చు.

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ అంటే ఏమిటి?

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (RA) అనేది ఒక స్వయం ప్రతిరక్షక వ్యాధి. అంటే, సాధారణంగా హానికరమైన సూక్ష్మజీవుల నుండి మన శరీరాన్ని రక్షించే రోగనిరోధక వ్యవస్థ పొరపాటున కీళ్ల లోపలి పొర అయిన సైనోవియంపై దాడి చేస్తుంది. ఈ దాడి వలన సైనోవియంలో వాపు ఏర్పడుతుంది. ఈ వాపు కీళ్లలో నొప్పి, వాపు, బిగుతుదనం వంటి లక్షణాలను కలిగిస్తుంది. కాలక్రమేణా, ఈ నిరంతర వాపు కీళ్లను శాశ్వతంగా దెబ్బతీస్తుంది.

ఆస్టియో ఆర్థరైటిస్ వలె కాకుండా, ఇది వయసు పెరిగే కొద్దీ కీళ్ళు అరిగిపోవడం వలన వస్తుంది, రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ ఒక వ్యవస్థాగత వ్యాధి. అంటే, ఇది కేవలం కీళ్లను మాత్రమే కాకుండా, చర్మం, కళ్ళు, ఊపిరితిత్తులు, గుండె మరియు రక్త నాళాలు వంటి ఇతర అవయవాలను కూడా ప్రభావితం చేస్తుంది.

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ యొక్క లక్షణాలు ఏ విధంగా ఉంటాయి?

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ లక్షణాలు తీవ్రతను బట్టి మారుతూ ఉంటాయి మరియు వస్తూ పోతూ ఉంటాయి. కొన్ని సాధారణ లక్షణాలు ఈ క్రింద వివరించబడ్డాయి:

  • కీళ్లలో నొప్పి మరియు వాపు: సాధారణంగా చేతులు మరియు కాళ్ళలోని చిన్న కీళ్లను మొదట ప్రభావితం చేస్తుంది. అంతేకాకుండా, శరీరం యొక్క రెండు వైపులా ఒకే కీళ్లలో నొప్పి వస్తుంది.
  • కీళ్ల బిగుతుదనం: ముఖ్యంగా ఉదయం లేదా కదలకుండా ఉన్న తర్వాత ఈ లక్షణం కనిపించవచ్చు.
  • అలసట: ఇది చాలా సాధారణం మరియు తరచుగా మనిషిని బలహీనపరుస్తుంది.
  • తేలికపాటి జ్వరం: ముఖ్యంగా వ్యాధి తీవ్రమైనప్పుడు వస్తుంది.
  • ఆకలి లేకపోవడం: రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ వలన కొంతమందిలో బరువు తగ్గడం జరుగుతుంది.
  • రుమటాయిడ్ నొడ్యూల్స్: ప్రభావితమైన కీళ్లకు సమీపంలో చర్మం కింద ఏర్పడే గడ్డలు.
  • కళ్ళు మరియు నోరు పొడిబారడం: స్జోగ్రెన్స్ సిండ్రోమ్ వంటి సంబంధిత పరిస్థితుల కారణంగా ఈ లక్షణాలు కనపడవచ్చు.
  • ఛాతీ నొప్పి: ఊపిరితిత్తులు లేదా గుండె దగ్గర ప్రభావితమైతే చాతిలో నొప్పి వస్తుంది.

కీళ్ళలో నొప్పి మరియు వాపు ఉందా?

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (RA) ఎందుకు వస్తుంది?

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (RA) ఎందుకు వస్తుందో కచ్చితంగా తెలియకపోయినా, జన్యుపరమైన మరియు కొన్ని బాహ్య కారకాలు దీనికి కారణమని శాస్త్రవేత్తలు నమ్ముతున్నారు. శరీర రక్షణ వ్యవస్థ తిరగబడితే రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ కి దారితీయబడుతుంది. రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ యొక్క కారణాలు ఈ క్రింద వివరించబడ్డాయి:

  • జన్యుపరమైన కారణాలు: కొన్ని జన్యువులు, ముఖ్యంగా HLA (హ్యూమన్ ల్యూకోసైట్ యాంటిజెన్) వ్యవస్థకు సంబంధించినవి, RA వచ్చే అవకాశాలను పెంచుతాయి. అయితే, ఈ జన్యువులు ఉన్నంత మాత్రాన అందరికీ RA వస్తుందని కాదు.
  • బాహ్య కారణాలు: కొన్ని వైరస్లు లేదా బ్యాక్టీరియాలు జన్యుపరంగా బలహీనంగా ఉన్నవారిలో RA ని ప్రేరేపించవచ్చు. అదేవిధంగా ధూమపానం RA కి ప్రధాన కారణం, ముఖ్యంగా కొన్ని జన్యు గుర్తులు ఉన్నవారిలో. కొన్ని అరుదైన సందర్భాలలో సిలికాలకు గురికావడం కూడా దీనికి దారితీస్తుంది.

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (RA) నిర్ధారణ

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (RA) ను నిర్ధారించడం అనేది ఒక సవాలుతో కూడుకున్న ప్రక్రియ, ఎందుకంటే దీనికి నిర్దిష్టంగా లేదా నేరుగా సూచించే పరీక్ష లేదు. వైద్యులు RA ని నిర్ధారించడానికి అనేక పద్ధతులను ఉపయోగిస్తారు, వీటిలో కొన్ని ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

వైద్య చరిత్ర మరియు శారీరక పరీక్ష:

  • ముందుగా వైద్యులు మీ లక్షణాలు, వాటి ప్రారంభం, తీవ్రత మరియు వ్యవధి గురించి అడగటం జరుగుతుంది.
  • మీ గత వైద్య చరిత్ర, కుటుంబ చరిత్ర మరియు మీరు తీసుకుంటున్న మందుల గురించి తెలుసుకుంటారు.
  • కీళ్లలో వాపు, నొప్పి, బిగుతుదనం మరియు కదలికలో పరిమితులను శారీరకంగా పరీక్షిస్తారు.
  • రుమటాయిడ్ నొడ్యూల్స్ (చర్మం కింద గడ్డలు) వంటి ఇతర శారీరక సంకేతాలను కూడా పరిశీలిస్తారు.

రక్త పరీక్షలు:

  • రుమటాయిడ్ ఫాక్టర్ (RF): ఇది రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ ఉన్న చాలా మందిలో కనిపించే యాంటీబాడీ. అయితే, RF పాజిటివ్ గా ఉన్నంత మాత్రాన RA ఉందని నిర్ధారించలేము, ఎందుకంటే ఇది ఇతర పరిస్థితులలో కూడా కనిపించవచ్చు.
  • యాంటీ-CCP యాంటీబాడీస్ (ACPA): ఇది రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ కి మరింత నిర్దిష్టమైన యాంటీబాడీ. ఇది రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ ని నిర్ధారించడంలో RF పరీక్ష కంటే ఎక్కువ ఖచ్చితత్వాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
  • ఎరిథ్రోసైట్ సెడిమెంటేషన్ రేటు (ESR) మరియు సి-రియాక్టివ్ ప్రోటీన్ (CRP): ఇవి శరీరంలో నొప్పి మరియు ఇన్ఫెక్షన్ ని సూచించే గుర్తులు. వీటి స్థాయిలు పెరగడం RA యొక్క సూచనగా పరిగణించవచ్చు.
  • కంప్లీట్ బ్లడ్ కౌంట్ (CBC): ఇది మొత్తం రక్తం యొక్క నమూనాను అంచనా వేయడానికి సహాయపడుతుంది మరియు రక్తహీనత వంటి ఇతర సమస్యలను గుర్తించడానికి ఉపయోగపడుతుంది.

ఇమేజింగ్ అధ్యయనాలు:

  • X-రేలు: ఇవి కీళ్ల నష్టాన్ని గుర్తించడానికి సహాయపడతాయి. అయితే, ప్రారంభ దశలో X-రేలలో మార్పులు కనిపించకపోవచ్చు.
  • అల్ట్రాసౌండ్ లేదా MRI: ఇవి మృదు కణజాలం వాపు మరియు ప్రారంభ కీళ్ల మార్పులను చూడటానికి ఉపయోగిస్తారు. ఇవి X-రేల కంటే ఎక్కువ వివరాలను అందిస్తాయి.

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ నిర్వహణ

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ చికిత్స యొక్క ప్రధాన లక్ష్యాలు నొప్పి మరియు మంటను తగ్గించడం, కీళ్ల నష్టాన్ని నివారించడం మరియు జీవన నాణ్యతను మెరుగుపరచడం. దీని కోసం వైద్యులు ఈ క్రింది వివిధ చికిత్సా పద్ధతులను సూచొంచవచ్చు:

మందులు:

  • యాంటీరుమాటిక్ మందులు (DMARDలు): ఇవి RA చికిత్సలో ప్రధానమైనవి. ఇవి వ్యాధి పురోగతిని తగ్గిస్తాయి మరియు కీళ్ల నష్టాన్ని నివారిస్తాయి.
  • బయోలాజిక్ DMARDలు: ఇవి రోగనిరోధక వ్యవస్థలోని నిర్దిష్ట భాగాలను లక్ష్యంగా చేసుకునే జన్యుపరంగా ఇంజనీరింగ్ చేయబడిన మందులు. ఇవి DMARD లకు ప్రతిస్పందించని లేదా తీవ్రమైన RA ఉన్నవారికి ఉపయోగిస్తారు.
  • నాన్స్టెరాయిడ్ యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ డ్రగ్స్ (NSAIDలు): ఇవి నొప్పి మరియు మంటను తగ్గించడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఇవి RA యొక్క లక్షణాలను తాత్కాలికంగా ఉపశమనం చేస్తాయి, కానీ వ్యాధి పురోగతిని ఆపలేవు.
  • కార్టికోస్టెరాయిడ్లు: ఇవి వ్యాధి తీవ్రమైనప్పుడు స్వల్పకాలిక ఉపశమనం అందించడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఇవి కొన్ని దుష్ప్రభావాలతో కూడుకుని ఉన్నవి, కాబట్టి వీటిని దీర్ఘకాలికంగా ఉపయోగించరు.

ఫిజికల్ థెరపీ:

  • ఇది కీళ్ల కదలిక మరియు బలాన్ని నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది. అదేవిధంగా, ఇది నొప్పిని తగ్గించడానికి మరియు జీవన నాణ్యతను మెరుగుపరచడానికి కూడా సహాయపడుతుంది.

ఆక్యుపేషనల్ థెరపీ:

  • ఇది రోజువారీ కార్యకలాపాలను సులభతరం చేయడానికి సహాయపడుతుంది.

శస్త్రచికిత్స:

  • తీవ్రమైన సందర్భాల్లో, దెబ్బతిన్న కీళ్లను సరిచేయడానికి లేదా భర్తీ చేయడానికి శస్త్రచికిత్స అవసరం కావచ్చు.
  • కీళ్ల మార్పిడి శస్త్రచికిత్స వలన మంచి ఫలితాలు ఉంటాయి.

జీవనశైలి మార్పులు:

  • రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ నిర్వహణలో ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి చాలా ముఖ్యం. తక్కువ ప్రభావ వ్యాయామాలు (నడక, ఈత, సైక్లింగ్) కీళ్ల కదలికను, బలాన్ని పెంచుతాయి. పండ్లు, కూరగాయలు, ఒమేగా-3 కొవ్వు ఆమ్లాలు ఎక్కువగా ఉండే ఆహారం మొత్తం ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది. యోగా, ధ్యానం వంటి ఒత్తిడి నిర్వహణ పద్ధతులు లక్షణాలను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి. తగినంత విశ్రాంతి, మంచి నిద్ర అలసటను తగ్గిస్తాయి. ఈ మార్పులు RA లక్షణాలను తగ్గించి, జీవన నాణ్యతను పెంచుతాయి.
కీళ్ల నొప్పులు, వాపులు తగ్గించుకొని, సాధారణ జీవితం గడపడానికి

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ నివారణ

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ (RA) ని పూర్తిగా నివారించడానికి ఖచ్చితమైన మార్గం లేనప్పటికీ, దాని ఖచ్చితమైన కారణాల గురించి తెలుసుకోవడానికి ఇంకా పరిశోధనలు జరుపుతున్నారు. దీనిని నివారించడానికి పరిగణించవలసిన కొన్ని అంశాలు ఈ క్రింది విధంగా ఉన్నాయి:

  • ధూమపానం మానుకోండి: ధూమపానం RAకి ముఖ్యమైన ప్రమాద కారకం. రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ కు తీసుకోగల అత్యంత ప్రభావవంతమైన నివారణ చర్యలలో ధూమపానం మానుకోవడం ఒకటి.
  • ఆరోగ్యకరమైన బరువును నిర్వహించండి: ఊబకాయం శరీరంలో మంటను పెంచుతుంది, ఇది RA అభివృద్ధి లేదా తీవ్రతరం కావడానికి దోహదం చేస్తుంది. సమతుల్య ఆహారం మరియు క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం ఆరోగ్యకరమైన బరువును నిర్వహించడానికి సహాయపడుతుంది.
  • పేగు ఆరోగ్యానికి ప్రాధాన్యత ఇవ్వండి: పేగులో వచ్చే సూక్ష్మజీవుల అసమతుల్యత మరియు స్వయం ప్రతిరక్షక వ్యాధుల మధ్య సంబంధం ఉందని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. ఫైబర్, పండ్లు, కూరగాయలు మరియు పులియబెట్టిన ఆహారాలు ఎక్కువగా ఉండే ఆహారం ఆరోగ్యకరమైన పేగుకు మద్దతుగా ఉంటుంది.
  • ఒత్తిడిని తగ్గించండి: దీర్ఘకాలిక ఒత్తిడి అనేది నొప్పి లేదా కీళ్ల వాపును తీవ్రతరం చేస్తుంది. యోగా, ధ్యానం లేదా కొన్ని శ్వాస వ్యాయామాలు వంటి ఒత్తిడి తగ్గింపు పద్ధతులను పాటించండి.
  • పర్యావరణ విషపదార్థాలకు గురికావడాన్ని పరిమితం చేయండి: కొన్ని అధ్యయనాలు RA మరియు సిలికా వంటి కొన్ని పర్యావరణ విషపదార్థాలకు గురికావడం మధ్య సంబంధాలను సూచిస్తున్నాయి.
  • నోటి పరిశుభ్రతను నిర్వహించండి: చిగుళ్ల వ్యాధి మరియు RA మధ్య సాధ్యమయ్యే సంబంధాన్ని కొన్ని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. క్రమంగా బ్రషింగ్ చేయడం మరియు నోటి పరిశుభ్రతను పాటించడం ప్రయోజనకరంగా ఉంటుంది.
  • ఒమేగా-3 కొవ్వు ఆమ్లాలను పరిగణించండి: కొవ్వు చేపలు, అవిసె గింజలు మరియు వాల్‌నట్‌లలో కనిపించే ఒమేగా-3 కొవ్వు ఆమ్లాలు శోథ నిరోధక లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి. వాటిని మీ ఆహారంలో చేర్చుకోవడం మంటను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది.
  • కుటుంబ చరిత్ర గురించి తెలుసుకోండి: మీకు RA యొక్క కుటుంబ చరిత్ర ఉంటే, వచ్చే అవకాశాలు ఉన్నాయా లేదా అని వైద్యులను సంప్రదించి తెలుసుకుని తగిన పరీక్షలను చేయించుకోండి.
  • లక్షణాల ప్రారంభ గుర్తింపు: మీకు నిరంతర కీళ్ల నొప్పి, వాపు లేదా బిగుతుదనం, ముఖ్యంగా బహుళ కీళ్లలో ఉంటే, వెంటనే వైద్య సహాయం తీసుకోండి. ప్రారంభ రోగ నిర్ధారణ మరియు చికిత్స కీళ్ల నష్టాన్ని నివారించడంలో సహాయపడతాయి.
  • క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయండి: మితమైన, క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయడం కీళ్ల వశ్యత మరియు బలాన్ని నిర్వహించడానికి మరియు మొత్తం ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడానికి సహాయపడుతుంది.

వైద్యుడిని ఎప్పుడు సంప్రదించాలి?

ఈ క్రింద పేర్కొన్న లక్షణాలు ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కనిపిస్తే, ఆలస్యం చేయకుండా రుమటాలజిస్ట్ (కీళ్ల వ్యాధుల నిపుణులు) ను సంప్రదించండి. అదేవిధంగా మీ కుటుంబంలో ఎవరికైనా రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ ఉండి మీకు లేకపోయినా వైద్యుడిని సంప్రదించి పరీక్షలు చేయించుకోవడం మంచిది.

  • కీళ్లలో నొప్పి మరియు వాపు.
  • కీళ్లు వేడిగా అనిపించడం, ఎర్రగా మారడం.
  • కారణం లేకుండా ఎక్కువ అలసిపోవడం, నీరసంగా ఉండడం.
  • ఉదయం పూట కీళ్లు బిగుసుకుపోవడం.
  • చేతి వేళ్లు, కాలి వేళ్లు, మణికట్టు వంటి చిన్న కీళ్లలో నొప్పి రావడం.
  • జ్వరం, ఆకలి లేకపోవడం, & బరువు తగ్గడం మొదలైనవి.

ముగింపు

రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ అనేది దీర్ఘకాలిక, స్వయం ప్రతిరక్షక వ్యాధి, ఇది కీళ్లను ప్రభావితం చేస్తుంది. ఇది నొప్పి, వాపు మరియు కొన్ని సందర్భాలలో వైకల్యానికి దారితీస్తుంది. ప్రారంభ రోగనిర్ధారణ మరియు సరైన నిర్వహణతో, రోగులు వారి జీవన నాణ్యతను గణనీయంగా మెరుగుపరచుకోవచ్చు. నిరంతర చికిత్స మరియు జీవనశైలి మార్పుల ద్వారా, రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ యొక్క ప్రభావాలను తగ్గించవచ్చు తద్వారా సాధారణ జీవితాన్ని గడపవచ్చు.

యశోద హాస్పిటల్స్, రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్ చికిత్సలో అత్యాధునిక సౌకర్యాలు మరియు నిపుణులైన రుమటాలజిస్టులతో, పేషెంటులకు సమగ్రమైన వైద్య సంరక్షణను అందిస్తోంది. అధునాతన రోగనిర్ధారణ పద్ధతులు, వ్యక్తిగతీకరించిన చికిత్సా ప్రణాళికలు మరియు నిరంతర పర్యవేక్షణ ద్వారా, యశోద హాస్పిటల్స్ పేషెంటులకు నొప్పి నుండి ఉపశమనం కలిగించడానికి మరియు వారి కీళ్ల ఆరోగ్యాన్ని కాపాడటానికి కృషి చేస్తుంది.

మీ ఆరోగ్య సంరక్షణ గురించి ఏవైనా సందేహాలు ఉన్నాయా? సహాయం చేయడానికి మేము సిద్దంగా ఉన్నాము! మా అనుభవంతులైన నిపుణుల సలహా కొరకు +918929967127 కి కాల్ చేయగలరు.

About Author –

Dr. Jayakrishna Reddy T ,  Sr. Consultant Trauma & Orthopedic Surgeon

About Author

Dr. Jayakrishna Reddy T

MS (Ortho), Fellow in Arthroplasty (Germany), Arthroscopic surgery of Knee & Shoulder

Sr. Consultant Trauma & Orthopedic Surgeon

Yashoda Hopsitals

Recent Posts

ఎండోక్రైన్ రుగ్మతలు: కారణాలు, నిర్దారణ, లక్షణాలు, చికిత్స, పూర్తి వివరాలు

మానవ శరీరంలో హార్మోన్లు చాలా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తాయి. రోజువారీ జీవితంలో శరీరానికి అవసరమైన చర్యలు అంటే ఆకలి, నిద్ర,…

11 hours ago

రక్తనాళ శస్త్రచికిత్సలో రూపాంతరాలు: నూతన విధానాలు, పరిధి యొక్క విస్తరణ & ప్రయోజనాలు

ఒకప్పుడు ప్రధాన రక్తనాళాల సంబంధిత సమస్యలకు బహిరంగ శస్త్రచికిత్స అనేది తరుచుగా సూచించబడేది, కానీ నేడు ఈ సమస్యలను సులువుగా…

3 days ago

టైఫాయిడ్ జ్వరం లక్షణాలు, నిర్దారణ, ఆహార నియమాలు, చికిత్స

టైఫాయిడ్ అంటే సాల్మొనెల్లా టైఫీ అనే బాక్టీరియా వలన కలిగే వ్యాధి, ఈ వ్యాధి సాధారణంగా రెండు నుండి మూడు…

3 days ago

Tonsillar Health: A Detailed Exploration of Tonsillitis, Tonsil Stones, and Related Conditions

Dystonia is a neurological movement disorder that often remains unexplained, leaving patients and their families…

3 days ago

ఫైబ్రోమైయాల్జియా (కండరాల నొప్పుల రుగ్మత): లక్షణాలు, కారణాలు, మరియు చికిత్స గురించి సమగ్ర వివరణ

ఫైబ్రోమైయాల్జియా అనేది ఒక దీర్ఘకాలిక వ్యాధి. ఇది శరీరమంతా నొప్పి, అలసట, నిద్ర సమస్యలు, మానసిక సమస్యలు మరియు అనేక…

7 days ago

Dystonia: Know the Symptoms, Causes, and Treatment Strategies for this Involuntary Muscle Contraction

Dystonia is a neurological movement disorder that often remains unexplained, leaving patients and their families…

1 week ago