దీర్ఘకాలిక కిడ్నీ వ్యాధి

ఆరోగ్యవంతమైన మూత్రపిండాలకొరకు మంచి డైట్ ఎలా మెయింటైన్ చేయాలి?

దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వైఫల్యం అని కూడా పిలువబడే దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి, మూత్రపిండాల పనితీరు క్రమంగా కోల్పోవడాన్ని తెలుపుతుంది . మన మూత్రపిండాలు రక్తం నుండి వ్యర్థాలు మరియు అదనపు ద్రవాలను వడపోత చేస్తుంది, తరువాత అవి  మూత్రంలో విసర్జించబడతాయి. దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి ముదిరిన దశకు చేరుకున్నప్పుడు, మీ శరీరంలో ద్రవం, ఎలక్ట్రోలైట్ లు మరియు వ్యర్థాల యొక్క ప్రమాదకరమైన స్థాయిలు ఏర్పడతాయి.

ప్రపంచవ్యాప్తంగా జనాభాలో సుమారు 10% మంది దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి (సికెడి) బారిన పడ్డారు, ఎందుకంటే మూత్రపిండాలు శరీరం నుండి వ్యర్థ ఉత్పత్తులను తొలగించడంలో విఫలం కావడం వల్ల ఇది జరుగుతుంది. రక్తంలో మలినాలు తొలిగించటానికి  సహాయపడే మూత్రపిండాలకు అనుకూలమైన ఆహారాన్ని తీసుకోవటం  ముఖ్యం. ఈ ఆహారాన్ని తరచుగా మూత్రపిండాల ఆహారంగా సూచిస్తారు.

ప్రతి రోగి యొక్క కేస్ వివరాలు విభిన్నంగా ఉంటాయి మరియు విభిన్న పోషకాహార ఆవశ్యకతలు ఉంటాయి కనుక, ఆహార పరిమితులు మారవచ్చు. మూత్రపిండాల డైటీషియన్ (మూత్రపిండాల వ్యాధులతో ఉన్న రోగులకు ఆహారం మరియు పోషణలో నిపుణుడు) తో మాట్లాడమని  సలహా ఇస్తారు . ఈ సమాచారాన్ని ప్రాథమిక గైడ్ గా ఉపయోగించాలి.

దీర్ఘకాలిక (కిడ్నీ)మూత్రపిండాల వ్యాధి అంటే ఏమిటి?

దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి అనేది అనేక సంవత్సరాల కాలంలో మూత్రపిండాల పనితీరు నెమ్మది నెమ్మదిగా  కోల్పోవడం. చివరికి, ఒక వ్యక్తికి శాశ్వతంగా మూత్రపిండాలు వైఫల్యం చెందుతాయి . దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వైఫల్యం, దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి లేదా క్రానిక్ రీనాల్ ఫైల్యూర్ అని కూడా పిలువబడుతుంది . దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి, ప్రజల   అవగాహనకు  మించి చాలా విస్తృతంగా ఉంది; వ్యాధి బాగా అభివృద్ధి చెందే వరకు ప్రాధమిక స్థాయిలో ఈ వ్యాధి  తరచుగా గుర్తించబడదు మరియు నిర్ధారించబడదు.

 

 

దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వైఫల్యంలో దశలు ఏమిటి?

మన రక్తాన్ని వడపోయడానికి, మలినలు, విషపదార్థాలు, మరియు మిగులు ద్రవాలను తొలగించడానికి మూత్రపిండాలు బాధ్యత వహిస్తాయి. సికెడి(CKD) ఉన్న వ్యక్తులు మూత్రపిండాలను దెబ్బతీస్తాయి మరియు రక్తాన్నిశుద్ధి  చేయలేవు . ఇది వివిధ రకాల తీవ్రమైన ఆరోగ్య సమస్యలకు  దారితీస్తుంది.

దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధుల యొక్క ఐదు దశలు :

stage 1: క్రానిక్ కిడ్నీ డిసీజ్ యొక్క మొదటి దశలో, మూత్రపిండాలు 90 శాతం లేదా అంతకంటే మెరుగైన పనితీరును కొనసాగించడానికి వీలుగా  చాలా తేలికపాటి నష్టం ఉంటుంది.

stage 2: మూత్రపిండాల పనితీరు స్వల్పంగా తగ్గడం కనిపిస్తుంది మరియు కిడ్నీ స్పెషలిస్టును  సంప్రదించడం మంచిది.

stage 3: మూత్రపిండాల పనితీరు లో ఒక మోస్తరు క్షీణత. stage 3A  అంటే మూత్రపిండాలు 45 నుంచి 59 శాతం మధ్య పనిచేస్తున్నాయి . స్టేజ్ 3B అంటే మూత్రపిండాల పనితీరు 30 నుంచి 44 శాతం మధ్య ఉంటుంది.

Stage 4: మూత్రపిండాల పనితీరులో తీవ్రమైన క్షీణత మరియు పనితీరు 15 నుండి 29 శాతం మధ్య ఉంటుంది. ఇది శరీరంలో ఎక్కువ వ్యర్థాలు, విషపదార్థాలు మరియు ద్రవాలు  మలినలు శరీరంలో పెరుకుపోవచ్చు .

stage5: మూత్రపిండాల వైఫల్యం లేదా తుది దశ మూత్రపిండాల వ్యాధి (ESRD)కు డయాలసిస్ అవసరం అవుతుంది. మూత్రపిండాల పనితీరు 15 శాతం కంటే తక్కువ సామర్థ్యం తో ఉంటుంది మరియు మూత్రపిండాల వైఫల్యానికి దారితీస్తుంది.

 

అది జరిగినప్పుడు, వ్యర్థాలు మరియు విషపదార్థాల నిలువలు  ప్రాణాంతకంగా మారుతాయి. ఇది తుది దశ మూత్రపిండాల వ్యాధి.

 

దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి యొక్క లక్షణాలు ఏమిటి?

దీర్ఘకాలికమూత్రపిండాల వ్యాధి లక్షణాలు నెమ్మదిగా   కాలక్రమేణా అభివృద్ధి చెందుతాయి .

దిగువ లక్షణాలు కనిపించుట  తీవ్రమైన మూత్రపిండాల సమస్యలకు సంకేతం. ఆ లక్షణాలను అశ్రద్ధ  చేయరాదు , మరియు చికిత్సను ఆలస్యం చేయరాదు. 

• వికారం మరియు వాంతులు
• ఆకలి లేకపోవడం మరియు బరువు తగ్గడం
• అలసట మరియు బలహీనత
• నిద్ర సమస్యలు
• మూత్రవిసర్జనలో మార్పులు
• కండరాలు మెలికలు మరియు తిమ్మిరి
• నీరు పట్టటం ఫలితంగా -పాదాలు మరియు చీలమండలు వాపు
• ఛాతీ నొప్పి
• శ్వాస తీసుకోవడం కష్టంగా ఉండటం
• అధిక రక్తపోటు

మూత్రపిండాల వైఫల్యాన్ని నిరోధించడానికి మూత్రపిండాల వ్యాధిని ప్రారంభ దశలో  గుర్తించటం  చాలా ముఖ్యం. కోలుకోలేని నష్టం సంభవించే వరకు సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు కనిపించకపోవచ్చు. దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి చికిత్స కొరకు,  డయాలసిస్ లేదా మూత్రపిండాల మార్పిడి అవసరం అవుతుంది.

కిడ్నీ ఫ్రెండ్లీ డైట్ అంటే ఏమిటి?

దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి ఉన్న వ్యక్తులకు మూత్రపిండాల కు అనుకూలమైన ఆహారం చాలా ముఖ్యం, ఎందుకంటే ఇది ఉప్పు మరియు పొటాషియం వంటి శరీర ఖనిజాలను సమతుల్యం చేయడానికి సహాయపడుతుంది, మరియు హార్మోన్లు ఇతర అవయవాలను ప్రభావితం చేసే ఇతర శరీర ద్రవాలు. మీ శరీరంలో ఏర్పడటానికి ఎలక్ట్రోలైట్స్ వంటి ఇతర ద్రవాలు మరియు ఖనిజాలను నివారించడానికి కొన్ని ఆహారాలు మరియు ద్రవాలను రోజువారీ ఆహారంలో పరిమితం చేయాలి. అదే సమయంలో, ప్రతిరోజూ మీకు సరైన మొత్తంలో ప్రోటీన్, కేలరీలు, విటమిన్లు మరియు ఖనిజాలను ఇచ్చే వాటిని ఎంచుకోవాలి.

సరైన భోజన ప్రణాళిక (ఆహార నియమాలు ) మరియు శారీరిక వ్యాయామం  మరియు ఔషధాలతో సికెడి ని  బాగా నియంత్రించవచ్చు .

పోషకాహారం మరియు దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధి

సికెడి సాధారణంగా పూర్తి సాధారణ స్థితి కి తీసుకు రావటం వీలుకాకపోయిన, రోగులలో  ప్రొవైడర్లు మరియు ఆహారం సహాయంతో వ్యాధి పురోగతి మందగించవచ్చు. ఈ ఆహారం యొక్క ఉద్దేశ్యం మీకు సికెడి ఉన్నప్పుడు లేదా డయాలసిస్ చేసినప్పుడు మీ శరీరంలో ఎలక్ట్రోలైట్లు, ఖనిజాలు మరియు ద్రవం స్థాయిలను సమతుల్యంగా ఉంచడం.

వ్యాధి పెరుగుదల  నెమ్మదించడానికి మరియు కార్డియోవాస్కులర్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి చికిత్స వ్యూహాలు ఒకేవిధంగా ఉంటాయి. వాటిలో ఇవి ఉంటాయి:

• పోషకాహార నిర్వహణ
• జీవనశైలి మార్పులు
• రక్తపోటు మరియు రక్తంలో గ్లూకోజ్ ని నియంత్రించడానికి మరియు ఆల్బుమినురియాను తగ్గించడానికి వైద్యం చేస్తారు .

 

డయాలసిస్ – హెమోడయాలిసిస్ – డైటరీ సూత్రాలు సికెడి కొరకు స్క్రీనింగ్

హీమోడియాలైసిస్ రోగులు ఆరోగ్యం  స్థిరం గా ఉండి పోషకాహారం తీసుకున్న వారు ప్రతి 6-12 నెలలకు ఒకసారి అర్హత పొందిన డైటీషియన్   ను సంప్రదించాలి . 50 సంవత్సరాల కంటే ఎక్కువ వయస్సు లేదా 5 సంవత్సరాల కంటే ఎక్కువ కాలం హీమోడయాలిసిస్ పై ఉన్నట్లయితే  ప్రతి 3 నెలలకు ఒక అర్హత కలిగిన డైటీషియన్ ను సంప్రదించాలి  (ఎవిడెన్స్ లెవల్ 3). పోషకాహార లోపం ఉన్న హీమోడియాలైసిస్ రోగులు  కనీసం మెరుగుపడే వరకు 24 -h ఆహార పర్యవేక్షణలో ఉండాలి  . హెమోడియాలిసిస్ సెషన్ లో అనేక ముఖ్యమైన పోషకాలను కోల్పోవచ్చు మరియు ఇది పోషకాహార లోపానికి దోహదపడుతుంది.

Stage	Description	GFR	Percent of Kidney Function
1	సాధారణ కిడ్నీ పనితీరు	>90mL/min	>90%
2	మూత్రపిండాల పనితీరులో తేలికపాటి తగ్గుదల	60-89 mL/min	60-89%
3A	మూత్రపిండాల పనితీరులో తేలికపాటి నుండి మితమైన తగ్గుదల	45-59 mL/min	45-59%
3B	మూత్రపిండాల పనితీరులో తేలికపాటి నుండి మితమైన తగ్గుదల	30-44 mL/min	30-44%
4	మూత్రపిండాల పనితీరులో తీవ్రమైన తగ్గుదల	15-29 mL/min	15-29%
5	మూత్రపిండాల వైఫల్యం	<15mL/min	<15%

డయాలసిస్ ఉన్న వ్యక్తుల కొరకు దిగువ పేర్కొన్న ఆహార సూత్రాలు ఇవ్వబడ్డాయి

• రోజుకు సుమారు 1-4గ్రామ్ ల వరకు ఉప్పు: ఉప్పు ప్రత్యామ్నాయాలను తీసుకోవడం ద్వారా దీనిని సాధించవచ్చు, తద్వారా పాలటిబిలిటీ మరియు ఆహారం తీసుకోవడం ఉంటుంది .
• ద్రవపదార్ధాల  పరిమితి కూడా అంతే ముఖ్యమైనది
• తగినంత పీచు పదార్థాలను తీసుకోలేరు , తక్కువ పొటాషియం పండ్లు మరియు కూరగాయలను చేర్చాలి
• KOQI మార్గదర్శకాలు 50% డైటరీ ప్రోటీన్ హెచ్ బిడబ్ల్యుని పేర్కొ౦టాయి
• విటమిన్ D లోపాన్ని డేటా సూచిస్తుంది
• ఫ్లావోనోల్స్(Flavonols)
• ఎల్.కార్నిటైన్ ( cofactor in energy metabolism and fatty acids)అధికంగా ఉండే ఆహారాలు
• ప్రోబయోటిక్ మరియు ప్రీబయోటిక్ : సికెడి యొక్క పురోగతిని నెమ్మదిస్తుంది
• కొలెస్ట్రాల్ పరిమితి : CKDలో CVD అధికం

శక్తి :

 డయాలసిస్ చేయించుకునే సికెడి ఉన్న వ్యక్తులకు సిఫారసు చేయబడ్డ శక్తి

రోజుకు 35 kcals/kg /dayమరియు 60 సంవత్సరాలు పైబడినవారికి   30 kcal /kg/day .మనం రోగికి తగినంత నిష్పత్తిలో కార్బోహైడ్రేట్ లను ఆహారం నుంచి పొందేలా అవగాహన కల్పిస్తాం. తృణధాన్యాలు చిరుధాన్యాలు మరియు దుంప కూరగాయలు మొదలైనవి. డయాబెటిక్  సికెడి రోగులకు తృణ ధాన్యాలు మరియు ఫైబర్ అధికంగా ఉండే ధాన్యాలు, కూరగాయలు సూచించబడతాయి .  మధుమేహం లేని వారికి సాధారణ కార్బోహైడ్రేట్లు ఉడికించిన బంగాళాదుంపలు చిలగడదుంపలు మొదలైనవాటిని శక్తి స్థాయిలను స్తిరంగా ఉండటానికి సూచిస్తారు .

మాంసకృత్తులు:

KDOQI మార్గదర్శకాలు 50% ఆహార ప్రోటీన్లు గుడ్లు పాలు  చికెన్ వంటి వాటిలాగా  అధిక జీవ విలువ (HBV) కలిగి ఉండాలని పేర్కొంటున్నాయి.  వాటితో పాటు తక్కువ బయలోజికల్ వాల్యూ కలిగిన చిక్కుళ్ళు,పప్పులను కూడా వాటితో చేర్చవచ్చు . ప్రీడయాలసిస్ రోగుల కొరకు  0.6 -0.8 /kg/day ప్రోటీన్ తీసుకోవడం పరిమితం చేస్తారు.

మరియు డయాలసిస్ లేదా హెమోడయాలిసిస్ కొరకు 1,2 grams/kg/IBW మరియు పెరిటోనియల్ డయాలసిస్ రోగి కొరకు 1.2 -1.3/Kg IBW సిఫారసు చేస్తారు.

సోడియమ్:

సోడియం ఎక్కువగా ఉండే ఆహారం చాలా మందిలో రక్తపోటు మరియు ద్రవపు నిలువలను  పెంచుతుంది,  ప్రతిరోజూ 2300మిగ్రా- 1500మిగ్రా కంటే తక్కువగా  సోడియం ఉండాలి,  రోజువారీ ఆహారం విలువలో

5% కంటే  తక్కువగా ఉండేలా  చూసుకోవాలి . క్యాన్డ్ ఫుడ్స్, ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారాలు, ఊరగాయలు, అప్పడాలు, చిప్స్ వంటి వాటిని ఆహారంలో తీసుకోకూడదు . ప్రత్యామ్నాయంగా మిరియాల కారం పొడి, వెల్లుల్లి ఉప్పు, ఉల్లిపాయ ఉప్పు, అల్లం వెల్లుల్లి రోజ్మేరీ ఒరెగాన్ మొదలయిన పదార్ధాలను  రుచిని మెరుగుపరచడానికి ఉపయోగించవచ్చు.

పొటాషియం :

తక్కువ మరియు మీడియం పొటాషియం కంటెంట్ గల  కూరగాయలను ఆహారంలో తీసుకోవచ్చు, అధిక పొటాషియం  కలిగిన కూరగాయలను ,ఇన్స్టంట్ కాఫీ, కోకో, లేత కొబ్బరి నీరు, అరటి ,మామిడి ,కస్టర్డ్ ఆపిల్ వంటి పండ్లు వంటి వాటిని తీసుకోకూడదు .

ఫాస్ఫరస్

మీకు సికెడి ఉన్నప్పుడు, ఫాస్ఫరస్ మీ రక్తంలో ఏర్పడుతుంది. మీ రక్తంలో ఎక్కువ ఫాస్ఫరస్ మీ ఎముకల నుండి కాల్షియంను లాగుతుంది, ఇది మీ ఎముకలను సన్నగా, బలహీనంగా మరియు విరిగిపోయే అవకాశం ఎక్కువగా చేస్తుంది. మీ రక్తంలో ఫాస్ఫరస్ అధిక స్థాయిలో ఉండటం వల్ల చర్మం దురద, మరియు ఎముక మరియు కీళ్ల నొప్పి కూడా కలుగుతుంది.

పాలు (మాస్, అమాజి), పాల ఉత్పత్తులు (కస్టర్డ్, చీజ్), ఐస్ క్రీమ్ మరియు చీజ్, వంటి ఆహారపదార్ధాలను పరిమితంగా తీసుకోవాలి అని సూచిస్తారు .

 అధిక ఫాస్ఫేట్ మాంసాలకు బదులుగా  గుడ్లు, పిల్చార్డ్స్, బేకన్ మరియు సార్డిన్స్ వంటి ప్రత్యామ్నాయాలను సూచిస్తాము .  అధిక ఫాస్ఫేట్ ఉన్న మాంసమునకు బదులుగా  తక్కువ ఫాస్ఫేట్ మాంసాలకు  ఆహారవిధానాన్ని మార్పిడి చేయమని మేము మా రోగులకు సలహా ఇస్తాము.

ద్రవం:

మీ శరీరంలో అదనపు ద్రవ నిలువలు  ఏర్పడుతాయి , మరియు డయాలసిస్ సెషన్ల మధ్య వాపు మరియు బరువు పెరగడానికి కారణం కావొచ్చు,  మరియు బ్లడ్ ప్రెషర్ లో మార్పులవలన గుండె పనితీరు కష్టమవుతుంది . ఇది తీవ్రమైన గుండె ఇబ్బందికి దారితీస్తుంది, ఇది మీ ఊపిరితిత్తుల్లో ద్రవం ఏర్పడటానికి దారితీస్తుంది, దీని వల్ల మీరు శ్వాసతీసుకోవడం కష్టంగా మారుతుంది.

మీరు తాగే ద్రవాలు మరియు మీరు తినే ఇతర ఆహారాలను గమనించండి . గ్రావీస్, సాంబార్ రసం, సూప్స్ గంజిలు మొదలైన ద్రవ పదార్ధాలను తీసుకున్నపుడు మార్పులు  గమనిస్తూ ఉండాలి.

మధుమేహంతో సికెడి: అమెరికన్ అసోసియేషన్ ADA తక్కువ  కాలరిలు కలిగిన ఆహారాన్ని తీసుకోవటం ఎక్కువ శారీరిక వ్యాయామం చేయడం , అధిక బరువును నియంత్రిచటం, కార్బోహైడ్రేట్లను ఆహారంలో ఎంత తీసుకుంటున్నామో పరిశీలించుట ,ABC s(A1సి, రక్తపోటు మరియు కొలెస్ట్రాల్) అదుపులోఉంచటానికి ఉపయోగపడతాయని సిఫారసు చేసింది .

 కార్బోహైడ్రేట్లు, ముఖ్యంగా సంక్లిష్ట కార్బోహైడ్రేట్లతో కూడిన ఆహారం  పండ్లు ,కూరగాయలు,

 తృణ ధాన్యాలు(whole grains) చిక్కుళ్లు, మరియు తక్కువ కొవ్వు శాతం కలిగిన  పాలు సిఫారసు చేయబడతాయి. హై ఫైబర్ డైట్ (రోజుకు 25 నుంచి 30 గ్రాములు) హిమోగ్లోబిన్ A1c మరియు బ్లడ్ గ్లూకోజ్ స్థాయిలను నియంత్రించడానికి సహాయపడుతుంది.

CKD మరియు హైపర్ టెన్షన్:

ఆహారం యొక్క సరైన నిర్వహణ ద్వారా రక్తపోటును నియంత్రించవచ్చు , ఆహారంలో సోడియం ను పరిమితంగా ఉపయోగించటంవలన  అత్యధిక జనాభాలో ప్రధాన  కారణం గా ఉన్న  హైపర్ టెన్షన్ ఉన్న వ్యక్తుల్లో రక్తపోటును తగ్గించడానికి సహాయపడుతుంది. క్యాన్డ్ ఫుడ్స్, ఊరగాయలు, సాస్ లు ప్రాసెస్ చేయబడ్డ ఆహారాలు ఫాస్ట్ ఫుడ్స్ ని వదిలివేయాలి .