అల్జీమర్స్: లక్షణాలు, చికిత్సలు మరియు అపోహలు & వాస్తవాలు
ప్రపంచవ్యాప్తంగా వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న నాడీ సంబంధిత రుగ్మతలలో అల్జీమర్స్ వ్యాధి ఒకటి. అల్జీమర్స్ మెదడులో కణాలు చనిపోతుండటం వల్ల వచ్చే నాడీ సంబంధిత వ్యాధి. దీనివల్ల జ్ఞాపకశక్తి, ఆలోచన సామర్ధ్యం దెబ్బదింటాయి. ఇటీవలి సంఘటనలు, విషయాలను మరచిపోవటంతో మొదలై క్రమంగా పెరిగి చివరకు వ్యక్తి తనెవరో తెలియని స్థాయికి ఈ మతిమరపు విస్తరిస్తుంది. అల్జీమర్స్ వ్యాధి సాధారణంగా 65 ఏళ్ల పై బడిన వారిలో కనిపిస్తుంది. అయితే ఈ వ్యాధి కేవలం వృద్దులకు మాత్రమే పరిమితమైనది మాత్రం కాదు. పలు సందర్భాలలో 40-50 ఏళ్ల వయస్సు వ్యక్తులలో కూడా అల్జీమర్స్ కనిపిస్తున్నది. డౌన్ సిండ్రోమ్ ఉన్న వ్యక్తులు అల్జీమర్స్ వ్యాధిని అభివృద్ధి చేస్తారు. పురుషుల కంటే స్త్రీలలోనే అల్జీమర్స్ వ్యాధి వచ్చే అవకాశం ఎక్కువ. అలాగే తలకు తీవ్ర గాయం అయిన వ్యక్తులకు కూడా ఈ వ్యాధి వచ్చే ప్రమాదం ఉంటుంది.
అల్జీమర్స్ వ్యాధి కుటుంబంలో ఎవరికైనా ఉంటే కూడా వంశపారంగా వచ్చే అవకాశం ఉంటుంది. మెదడులో వయస్సు-సంబంధిత మార్పులు, జన్యు సంబంధ, పర్యావరణ విషపదార్థాలు చేరడం, దీర్ఘకాలిక ఆరోగ్య పరిస్థితులు, జీవనశైలి కారకాలు, రోగనిరోధక పనితీరు తగ్గడం వల్ల వృద్ధులకు అల్జీమర్స్ వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. వయసు పెరిగే కొద్దీ మెదడులో వచ్చే మార్పులే ఈ వ్యాధి రావడానికి ప్రధాన కారణం. అయితే మధ్యవయస్కుల్లో కనిపించే అల్జీమర్స్ లక్షణాలను కొంత మంది డాక్టర్లు మధ్యవయస్సు తాలూకు మతిపరుపుగానో లేక ఒత్తిడి, మానసిక కృంగుబాటు, మహిళల్లో అయితే మోనోపాజ్ వంటి లక్షణాలుగా భావించి తేలికగా తీసుకుంటుంటారు. దాంతో వ్యాధి ముదిరి పరిస్థితి దిగజారుతుంది.
అల్జీమర్స్ యొక్క లక్షణాలు
అల్జీమర్స్ వ్యాధి తీవ్రతను బట్టి లక్షణాలు వ్యక్తికి వ్యక్తికి మారుతూ ఉన్నప్పటికీ సాధారణంగా కనిపించే లక్షణాలు:
- మాట తడబడడం
- కదలికలు నెమ్మదించడం
- ఆలోచన నెమ్మదించడం
- జ్ఞాపకశక్తి తగ్గడం
- ఒకే విషయాన్ని పదేపదే చెప్పడం
- సొంతవారినే గుర్తుపట్టలేకపోవడం
- రోజువారీ విషయాలను మర్చిపోవడం
- వస్తువులు ఎక్కడ పెట్టారో గుర్తులేకపోవడం
- పనిపై ఏకాగ్రత లోపించడం
- తీవ్రమైన గందరగోళం
- రాయడం, చదవడం మరియు మాట్లాడడంలో ఇబ్బంది
- పట్టరాని భావోద్వేగాలకు లోను కావడం
- సమస్యా పరిష్కార సామర్థ్యం లోపించడం
కొద్ది నిమిషాల కింద జరిగిన విషయాలను కూడా మర్చిపోవడం ఈ వ్యాధి యొక్క లక్షణాలుగా చెప్పవచ్చు.
పరీక్షలు మరియు రోగ నిర్ధారణ
అల్జీమర్స్ వ్యాధి నిర్ధారణ ప్రక్రియలో భాగంగా వైద్యులు అనేక పరీక్షలను సూచిస్తారు.
శారీరక మరియు నాడీ సంబంధిత పరీక్ష: ఇందులో మీ, రిఫ్లెక్స్‌లు, కండరాల టోన్ మరియు బలం, గది అంతటా నడిచే సామర్థ్యం, సమతుల్యత, ఆలోచనలు మరియు చర్యల సమన్వయం మరియు చేతులు మరియు కాళ్ళ యొక్క ప్రతిచర్యలు, దృష్టి మరియు వినికిడి వంటివి ఉంటాయి.
న్యూరోసైకోలాజికల్ పరీక్ష: అల్జీమర్స్ రోగి యొక్క జ్ఞాపకశక్తి మరియు ఆలోచనా నైపుణ్యాలను అంచనా వేయడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. రోగి వయస్సు మరియు స్థితిపై ఆధారపడి, వైద్యుడు తగిన న్యూరోసైకోలాజికల్ పరీక్షను అందిస్తాడు.
మెదడు ఇమేజింగ్ పరీక్షలు: MRI, CT స్కాన్, PET స్కాన్ మరియు సెరెబ్రోస్పానియల్ ఫ్లూయిడ్‌పై ప్రభావం చూపుతాయి. ఈ పరీక్షలన్నీ స్ట్రోక్‌లు, ట్రామా లేదా ట్యూమర్‌ల కనిపించే సంకేతాలతో మెదడు యొక్క అసాధారణతలను అధ్యయనం చేయడం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి. అల్జీమర్స్ ఉన్న రోగులు జన్యు పరీక్ష వల్ల కలిగే నష్టాలు మరియు ప్రయోజనాలపై జన్యు సలహాదారుల సలహాను తీసుకోవాలని సూచించబడింది.
చికిత్సలు & మందులు
జ్ఞాపకశక్తిని కోరుకునే పనులను తగ్గించడం ద్వారా అల్జీమర్స్ రోగులకు జీవితం సులభం అవుతుంది. అనుసరించాల్సిన కొన్ని చిట్కాలు, విలువైన వస్తువులు, మొబైల్ ఫోన్ మరియు వాలెట్‌ను ఒకే స్థలంలో ఉంచడం. ఇది వైట్‌బోర్డ్‌ను ఉపయోగించడం ద్వారా సాధారణ చర్యలు మరియు కార్యకలాపాలను ట్రాక్ చేయడంలో సహాయపడుతుంది, తప్పనిసరిగా అన్ని అవసరమైన పనులపై దృష్టి పెట్టడంలో సహాయపడుతుంది మరియు డాక్టర్‌తో క్రమం తప్పకుండా అపాయింట్‌మెంట్ తీసుకోవడం పరిస్థితిని అదుపులో ఉంచడంలో సహాయపడుతుంది.
మంచి ఆహారం మంచి ఆరోగ్యానికి మొదటి సంకేతం. అల్జీమర్స్ రోగులు కేలరీలు, విటమిన్లు, మినరల్స్ మరియు ప్రోటీన్లు అధికంగా ఉండే ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాన్ని తీసుకోవాలి. నీరు, పండ్ల రసాలు మరియు ఆరోగ్యకరమైన పానీయాలు తీసుకోవడం వల్ల శరీరాన్ని హైడ్రేట్ గా, రిఫ్రెష్ గా మరియు ఆరోగ్యంగా ఉంచుతుంది. అయితే క్రమం తప్పకుండా శారీరక వ్యాయామం చేయటం, శరీరపు బరువును అదుపులో ఉంచటం, ధూమపానానికి దూరంగా ఉండటం వంటి ఆరోగ్యకమైన జీవనవిధానం మెదడును ఆరోగ్యంగా ఉంచటానికి తోడ్పడుతుంది. అల్జీమర్స్ వ్యాధితో సంబంధం పెంచుకుంటాయని భావిస్తున్న గుండె జబ్బులు, డయాబెటిస్ రాకుండా సాయపడుతుంది. చురుకైన సామాజిక సంబంధాలు కొనసాగించటంవల్ల మెదడులోని నాడీకణాల మధ్య సంబంధాలను బలపడి మెదడు చురుకుగా పనిచేస్తుంటుంది. ఇది వ్యక్తి ఆలోచనా శక్తి దెబ్బదినకుండా ఉండటానికి తోడ్పడుతుంది. లక్షణాలు కనిపించినా వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించడం అనేది దిద్దుబాటు చర్యలను తీసుకోవడానికి మరియు సరైన చికిత్సను పొందడంలో సహాయపడుతుంది. నిపుణుడైన వైద్యుడు మాత్రమే ఎక్కువ కాలం సంతోషకరమైన మరియు ఆరోగ్యకరమైన జీవితానికి హామీ ఇవ్వగలరు.
అల్జీమర్స్ కు సంబంధించిన సాధారణ అపోహలు
అపోహ 1: అల్జీమర్స్ వృద్దులోనే కనిపిస్తుంది.
వాస్తవం: కొంతవరకు నిజమే. అల్జీమర్స్ కు వయస్సు పై బడటానికి నేరుగా సంబంధం ఉంది. అల్జీమర్స్ వ్యాధి సాధారణంగా 65 ఏళ్లపై బడిన వారిలో కనిపిస్తుంది. అయితే కేవలం వృద్దులకు మాత్రమే పరిమితమైనది మాత్రం కాదు. పలు సందర్భాలలో 40-50 సం. వయస్సు వ్యక్తులలో కూడా అల్జీమర్స్ కనిపిస్తున్నది.
అపోహ 2: జ్ఞాపకశక్తి క్షీణించటం అంటే అల్జీమర్స్ వ్యాధి వచ్చినట్టే.
వాస్తవం: ఇది నిజం కాదు. పలు కారణాల వల్ల జ్ఞాపకశక్తి తగ్గిపోవటానికి అవకాశం ఉంది. వయస్సు పై బడటం కావచ్చు లేదా పోషకాహార లోపం కావచ్చు , విపరీతమైన మానసిక వత్తిడికి లోనవటం వల్ల మతిమరపు పెరగవచ్చు.
అపోహ 3: ఒక వేళ అల్జీమర్స్ సోకినట్లు డాక్టర్లు నిర్ధారించితే ఇక ఆ వ్యక్తి జీవితం ముగింపుకు వచ్చినట్లు భావించాల్సిందే.
వాస్తవం: ఏమాత్రం కాదు. అల్జీమర్స్ సోకినా వ్యక్తి చాలా సంవత్సరాల పాటు అర్థవంతమైన జీవితం గడపవచ్చు. గుండెను ఆరోగ్యకరంగా ఉంచగల ఆహారం తీసుకుంటూ క్రమం తప్పని వ్యాయామం, చురుకైన సామాజిక సంబంధాలను కొనసాగిస్తూ మెదడుకు పనిపెట్టే అలవాట్లను కొనసాగించటం ద్వారా అల్జీమర్స్ వ్యాధి ముదిరే వేగాన్ని తగ్గించవచ్చు.
అపోహ 4: తల్లిదండ్రుల్లో ఎవరికైనా అల్జీమర్స్ వ్యాధి వచ్చిందంటే తరువాతి కాలంలో వారి పిల్లలూ ఈ వ్యాధిబారిన పడతారు.
వాస్తవం: నిజమే. కానీ ఈ విధంగా వంశపారంపర్య అల్జీమర్స్ వస్తున్నది కొద్దిమందికే. మొత్తం వ్యాధిగ్రస్థుల్లో కేవంల 5శాతం మందికే వంశపారంపర్య అల్జీమర్స్ వ్యాధి సోకిననట్లు అధ్యయనాలు వెల్లడించాయి.
అపోహ 5: తలకు తగిలిన గాయం అల్జీమర్స్ కు దారితీస్తుంది.
వాస్తవం: తలకు ఒకమోస్తరు, తీవ్రమైన గాయం అయిన పక్షంలో కొద్ది సంవత్సరాల తరువాత అది తీవ్రమైన మతిమరుపు, అల్జీమర్స్ కు దారితీసే అవకాశం ఉందని ప్రారంభంలో జరిగిన కొన్ని అధ్యయనాలలో వెల్లడి అయ్యింది. అదే సమయంలో తలకు తీవ్రగాయం అయిన ప్రతీ వ్యక్తి అల్జీమర్స్ బారిన పడటం లేదు.
అపోహ 6: అల్జీమర్స్ వ్యాధిగ్రస్థులు ఆవేశపరులుగా, దూకుడుగా వ్యవహరిస్తుంటారు
వాస్తవం: అల్జీమర్స్ వ్యాధితో కొందరు దూకుడుగా, ఆవేశపూరితంగా మారటం నిజమే. కానీ ఈ వ్యాధి వల్ల అందరూ ఒకేరకంగా ప్రభావితం కారు. వ్యాధి వల్ల తికమకపడుతుండటం, భయానికి లోనుకావటం, ఆశాభంగం చెందటం వంటి కారణాల వల్ల కొంత మంది దూకుడుగా వ్యవహరిస్తుంటారు.
అపోహ 7: చికిత్సతో అల్జీమర్స్ తగ్గిపోతుంది.
వాస్తవం: వ్యాధి ప్రారంభంలో గుర్తించినపుడు మందులు, కుటుంబసభ్యుల సేవలు సహకారం వల్ల అల్జీమర్స్ వ్యాధి లక్షణాలు పెరగటాన్ని, జీవననాణ్యత దిగజారిపోవటాన్ని అదుపుచేయవచ్చు.
అపోహ 8: పోషకాలు, ప్రోటీన్లతో కూడిన సప్లిమెంట్స్ తీసుకోవటం ద్వారా అల్జీమర్స్ వ్యాధి రాకుండా చూసుకోవచ్చు.
వాస్తవం: విటమిన్లు బి, సి, ఇ, ఫొలేట్ వంటితో కూడిన సప్లిమెంట్లను తీసుకుంటూ ఉండటం ద్వార అల్జీమర్స్ వ్యాధి రాకుండా చూసోవచ్చు. దీనిలో వాస్తవాన్ని పరిశీలించేందుకు జరిపిన అధ్యయానాలు ఏవీ ఈ సప్లిమెంట్లు అల్జీమర్స్ వ్యాధి రాకుండా నిరోధించగలిగినట్లు నిరూపితం కాలేదు.
About Author –
Dr. R. N. Komal Kumar, Neurologist, Yashoda Hospitals - Hyderabad
DM, Fellowship in stroke and Neurosonology
He specialized in treating stroke, Alzheimer's disease, Parkinson's disease & movement disorders. Over the years he has performed several neurological procedures in critical care neurology and neurosonology.
